Giếng cổ Bá Lễ ở đâu? Đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng Bá Lễ có gì đặc biệt? Hãy cùng Nhân Hồng Đức khám phá ngay trong bài viết dưới đây nhé.
1. Giếng Bá Lễ Hội An ở đâu?
Trước khi khám phá đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng Bá Lễ, hãy cùng Nhân Hồng Đức tìm hiểu về những nét độc đáo của giếng cổ này nhé.
Ở Hội An có đến khoảng 80 giếng cổ, trong đó giếng cổ Bá Lễ là nổi tiếng nhất. Giếng Bá Lễ Tọa nằm trên đường Trần Hưng Đạo, khoảng giữa đường Phan Châu Trinh, gần rạp phim Hội An. Dù nằm ở vị trí khá sâu và trong con đường nhỏ nhưng trước hẻm có đặt tấm bảng nhỏ đề lối vào giếng cổ Bá Lễ nên du khách sẽ dễ dàng nhận biết. Bạn cũng có thể hỏi thăm người dân phố cổ, họ sẽ hướng dẫn cho bạn tận tình.
Giếng cổ Bá Lễ được rất nhiều khách đến thăm và chụp ảnh lưu niệm. Bởi câu chuyện về giếng đã lan truyền không chỉ trong địa phương mà cả trên mạng và ra cả nước ngoài.
2. Nguồn gốc của giếng Bá Lễ
Lịch sử ra đời
Đến nay vẫn chưa có tài liệu nào đề cập chính xác thời điểm xuất hiện của giếng Bá Lễ. Tuy nhiên, theo các cao niên ở đây thì giếng có từ thời của người Chăm xưa, khoảng thế kỷ thứ 8 – 9. Cũng vì vậy mà giếng cổ Bá Lễ được đánh giá là di tích văn hóa vật thể, phản ánh đời sống sinh hoạt của cộng đồng người Chăm Pa tại thương cảng Hội An từ hơn 10 thế kỷ về trước. Theo nhiều nguồn tư liệu thì ngày xưa, người Chăm đào giếng vừa để phục vụ nhu cầu hàng ngày, vừa dùng nước ngọt để trao đổi với các thuyền buôn đến đây giao thương.
Điểm độc đáo của giếng cổ Bá Lễ là được được xây dựng theo kiểu hình vuông – kiểu kiến trúc đặc trưng của người Chăm. Giếng có diện tích khoảng 10m2, độ sâu khoảng 12m. Giếng được xây hoàn toàn bằng gạch mà không hề dùng đến vôi vữa kết dính. Dưới chân là bộ khung rộng bản làm từ gỗ lim, kết cấu có vẻ đơn giản nhưng rất chắc chắn. Đến nay, giếng Bá Lễ vẫn giữ được hình dáng thô sơ và nét mộc mạc vốn có, dù đã phủ đầy rêu phong, tường gạch đã phai màu.
Tên gọi Bá Lễ
Nhiều người vẫn thắc mắc về tên gọi giếng Bá Lễ. Thực ra, tên Bá Lễ là do lấy theo tên của một người phụ nữ – người đã bỏ ra hơn 100 đồng bạc Đông Dương để trùng tu lại giếng vào khoảng thế kỷ 20. Và tên gọi này được duy trì cho đến tận ngày nay.
3. Những điều thú vị về giếng cổ Bá Lễ
Giếng nước không bao giờ cạn
Không chỉ có bề dày lịch sử mà giếng Bá Lễ còn nổi tiếng vì nước giếng không giờ không bao giờ cạn. Thời xưa, có rất đông người đến lấy nước, kể cả Hội An những thế kỷ trước đều uống nước Bá Lễ. Trải qua hơn 1000 năm, nước vẫn cứ tuôn chảy dù là mùa mưa hay mùa nắng.
Sở dĩ nguồn nước không cạn là vì người xưa đã chọn đúng nơi có mạch nước ngầm dồi dào. Bên cạnh đó, kết cấu đặc biệt của giếng cũng góp phần cung cấp và lưu trữ một nguồn nước dường như vô tận. Hơn nữa, nguồn nước tại đây lại rất trong, sạch và ngọt lành.
Giếng cổ Bá Lễ và người gánh nước thuê lâu nhất Hội An
Thời xưa, giếng Bá Lễ còn là nguồn sống của người dân nơi đây với nghề gánh nước thuê. Đặc biệt, có một cụ ông cực kỳ nổi tiếng với nghề gánh nước thuê lâu nhất Việt Nam – cụ ông Nguyễn Đường. Ông bắt đầu công việc từ sau năm 1975, chuyên gánh nước cho các nhà hàng, quán ăn, các gánh hàng rong hay hộ dân có nhu cầu. Công việc này đem lại thu nhập chính cho ông để nuôi vợ và đứa con mắc bệnh tâm thần.
Câu chuyện về cụ ông gánh nước thuê suốt mấy chục năm đã xuất hiện trên nhiều tờ báo trong nước và ngoài nước. Không chỉ thể hiện nghị lực trong cuộc sống mà ông còn góp phần làm giàu thêm cho nét truyền thống của Hội An – “người giữ hồn phố cổ”.
4. Đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng Bá Lễ
Cũng nhờ nguồn nước trong, ngọt lành, không bị nhiễm phèn hay nhiễm mặn mà nước giếng Bá Lễ được dùng để chế biến món ăn. Đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng sẽ mang đến hương vị thơm ngon mà không nơi nào có được.
Ví như món chè chí mà phù (chè mè đen) quá nổi tiếng của cụ ông Ngô Thiều. Nguyên liệu chính của món chè này là mè (vừng) đen, kết hợp với bột sắn dây, bột nếp, đường và một số vị thuốc bắc có tính thanh nhiệt. Một trong những bí quyết tạo nên hương vị hấp dẫn của món chè này chính là nấu bằng nước giếng Bá Lễ.
Chưa hết, món cao lầu – đặc sản phố cổ Hội An vang danh cũng dùng nước giếng này để chế biến. Ngâm gạo với nước giếng rồi xay bột tráng mì cho bát cao lầu thơm ngon một cách đặc biệt. Ngay cả món phở Hội An thì nước dùng cũng được nấu bằng nước giếng Bá Lễ để thêm phần đậm đà.
Ngoài ra, bánh vạc Hội An cũng là món khai vị mà bạn nhất định phải thử khi đến đây. Nhân bánh được làm từ tôm hoặc thịt lợn, còn vỏ bánh được chế biến cầu kì từ bột gạo. Cũng giống như cao lầu, người dân nơi đây cũng dùng nước giếng Bá Lễ để làm vỏ bánh. Vỏ bánh thơm dẻo, được tạo hình như những bông hoa trắng đẹp mắt.
Nếu bạn có dịp đến với phố Hội thì hãy thưởng thức ngay những đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng Bá Lễ nhé!
5. Giếng cổ Bá Lễ nghìn năm tuổi đi vào lòng người dân phố Hội
Có thể nói, giếng cổ Bá Lễ ở Hội An như một phần của cuộc sống, gắn liền với ký ức của người dân nơi đây. Hầu hết những người dân sinh sống ở đây lâu năm đều thích uống nước giếng. Những hộ dân ở Hội An chỉ dùng nước giếng để nấu ăn, pha trà và uống thường ngày. Họ sẽ không dùng để tắm gội hay giặt giũ để tránh phí phạm hay làm ô nhiễm nguồn nước trong lành.
Cùng vì quý trọng giếng cổ này và nguồn nước quý giá mà nó đã mang lại nên người dân nơi đây đã lập một bàn thờ ở gần mặt giếng. Cứ đền ngày rằm và mồng 1 Âm lịch hàng tháng, người dân lại mang hoa quả, hương đèn đến cúng rất trang trọng, nhằm cảm ơn món quà tuyệt vời mà thiên nhiên đã ban tặng.
6. Giếng cổ Bá Lễ – Điểm đến nổi tiếng dành cho du khách
Ngoài những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Hội An như phố đèn lồng, chùa Cầu,… thì du khách cũng không nên bỏ qua giếng cổ Bá Lễ. Đây là giá trị tinh thần, văn hóa to lớn ngày càng được quan tâm và bảo tồn như một loại hình di tích đặc biệt. Ghé thăm nơi đây và tìm hiểu về lịch sử phố Hội, nếm thử ngụm nước mát lành để cảm nhận cái “hồn” của con người, của một vùng đất yên bình chắc chắn sẽ đem lại cho bạn trải nghiệm khó quên.
Lời kết
Giếng cổ Bá Lễ đã trở thành một nơi đáng để khám phá trong chuyến du lịch đến Hội An. Bạn cũng đừng quên thử các món đặc sản Hội An luộc bằng nước giếng để xem hương vị của nó có gì khác không nhé!
Để chuyến đi thêm trọn vẹn, bạn hãy mua một vài đặc sản Hội An Quảng Nam về làm quà nhé. Bạn có thể ghé đến cửa hàng Nhân Hồng Đức tại 19 Phan Chu Trinh – Hội An để mua sắm. Bạn sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức vì tại đây có rất nhiều đặc sản để bạn chọn lựa. Chẳng hạn như sâm Ngọc Linh, nấm Lim Xanh, mực một nắng Cù Lao Chàm, bánh dừa nướng,… Tất cả sản phẩm đều có mức giá công khai với xuất xứ rõ ràng nên bạn hoàn toàn yên tâm nhé.
